Havacılıkta Brifing Modelleri (NITS-TESTI-STAR)

Bu dönemde havacılık ile ilgili yaptığımız okumalar, araştırmalar ve uygulamalı eğitimler esnasında karşılaştığım yaklaşımlardan biri NITS Brifingi. Bu model genellikle kabin brifingi olarak kullanılmaktadır. NITS Brifingi ile ilgili olarak eğitimlerde pilot arkadaşlarla bilgi alışverişlerimiz, okuduğum kitaplardan konu ile ilgili edindiğim bilgiler ve Linkedin'de çoğunluğu yabancı pilotların olduğu bir gruptaki tartışmalar sonrası bunları toparlamak istedim.

Havacılık endüstrisi, güvenliği her şeyin üzerinde tutar. Bu nedenle, uçuş ekibi ve kabin ekibi arasındaki iletişim, özellikle acil durumlar veya standart dışı operasyonlar sırasında hayati öneme sahiptir. Bu iletişimi yapılandırmak ve etkili hale getirmek için NITS modeli yanı sıra TESTI ve STAR gibi modeller de kullanılır. Bu modeller, ekiplerin aynı anlayışta, farkındalıkta olmasını sağlar, kafa karışıklığını önler ve uçuş emniyetini artırır. Bu modellerin havacılık dışı sektör ve alanlarda da uygulama örnekleri vardır.

NITS Modeli

NITS, özellikle acil durumlar veya standart dışı operasyonlar sırasında, uçuş ekibinden kabin ekibine bilgiyi özlü ve yapılandırılmış bir şekilde iletmek için kullanılan standartlaştırılmış bir iletişim protokolüdür. NITS, her biri belirli bir amaca hizmet eden dört bileşenden oluşur:

NITS Bileşenleri:

N – Nature (Durumun Doğası): Bu adımda, mevcut durum veya sorunun ne olduğu açıklanır. Örneğin, uçakta teknik bir arıza varsa, pilotlar bu arızanın detaylarını kabin ekibine iletir. Bu, kabin ekibinin durumu tam olarak anlamasını sağlar.

Örnek: "Motorumuzda bir yangın var ve söndürme girişimlerimiz başarısız oldu."

I – Intentions (Niyetler): Pilotların durumu yönetmek için planladığı eylemler burada açıklanır. Örneğin, acil bir iniş gerekiyorsa, bu niyet kabin ekibine iletilir.

Örnek: "En yakın uygun havaalanına acil iniş yapacağız."

T – Time (Zaman): Bu adım, mevcut zaman çizelgesini paylaşmayı içerir. Örneğin, inişe ne kadar süre kaldığı veya kabin ekibinin hazırlık için ne kadar zamanı olduğu belirtilir. Zamanın net bir şekilde iletilmesi, tüm ekip üyelerinin rollerini etkili bir şekilde yerine getirebilmesi için kritik öneme sahiptir.

Örnek: "İnişe yaklaşık 15 dakika var. Kabin hazırlıklarına şimdi başlayın."

S – Special Instructions (Özel Talimatlar): Bu adımda, kabin ekibinin uyması gereken ek talimatlar verilir. Bu talimatlar, yolcu yönetimi, güvenlik protokolleri veya özel durumlar için olabilir.

Örnek: "Yolcuları 'brace' pozisyonuna hazırlayın ve kabinde duman olabileceğini unutmayın."

NITS Brifingi Neden Önemlidir?

NITS brifingi, uçuş operasyonları sırasında güvenliği ve verimliliği artırmak için hayati bir role sahiptir. İşte NITS'in neden bu kadar önemli olduğuna dair bazı nedenler:

1. Netlik ve Kesinlik:

NITS, iletişimin net ve kesin olmasını sağlayarak, kritik durumlarda yanlış anlaşılmaları en aza indirir. Bu kesinlik, hızlı ve doğru eylemlerin gerektiği yüksek stresli senaryolarda hayati öneme sahiptir. Örneğin, acil bir iniş sırasında pilotların niyetlerinin net bir şekilde iletilmesi, kabin ekibinin doğru hazırlıkları yapmasını sağlar.

2. Yapılandırılmış İletişim:

NITS, bilgilerin yapılandırılmış bir şekilde iletilmesini sağlar. Bu, tüm gerekli bilgilerin eksiksiz olarak aktarılmasını garanti eder. Ayrıca, bu yapı, ekip üyelerinin bilgileri daha kolay hatırlamasına yardımcı olur, özellikle acil durumlarda bu büyük bir avantajdır.

3. Artırılmış Koordinasyon:

NITS, kokpit ve kabin arasında daha iyi koordinasyon sağlar. Tüm ekip üyeleri aynı bilgiye sahip olduğunda, durumu yönetmek için daha etkili bir ekip çalışması gerçekleştirilebilir. Bu, özellikle acil durumlarda ekip uyumu ve kolektif problem çözme yeteneği için kritik öneme sahiptir.

NITS ve CRM (Ekip Kaynak Yönetimi) İlişkisi

NITS, Ekip Kaynak Yönetimi (CRM) kavramını destekleyen önemli bir araçtır. CRM, ekip koordinasyonunu ve iletişimini optimize etmeye odaklanır. NITS'in CRM üzerindeki etkileri şunlardır:

1. Durumsal Farkındalığın Artırılması:

NITS, durumun net bir özetini sunarak, tüm ekip üyelerinin durumsal farkındalığını korumasına yardımcı olur. Bu, karar verme ve risk yönetimi süreçlerinde temel bir unsurdur.

2. Ekip Uyumu ve Güven:

NITS kullanımı, ekip üyeleri arasında açık iletişim ve güven kültürünü teşvik eder. Herkes durumu ve planı anladığında, bu ekip uyumunu ve kolektif problem çözme yeteneğini güçlendirir.

3. Kriz Yönetiminde Verimlilik:

Acil durum senaryolarında zaman çok önemlidir. NITS, bilgilerin hızlı bir şekilde yayılmasını sağlayarak, tüm ekip üyelerinin hızlı ve uygun şekilde hareket etmesine olanak tanır.

4. Hataların Azaltılması:

Yanlış iletişim olasılığını en aza indirerek, NITS yanlış anlamalar veya yanlış yorumlamalardan kaynaklanabilecek hataların olasılığını azaltır.

NITS Brifing Örneği (Motor Yangını Senaryosu):

Kaptan Pilot:"Kabin ekibi, bu sizin NITS brifinginiz.

N (Durumun Doğası): Motorumuzda söndüremediğimiz bir yangın var. Acil iniş yapıyoruz.

I (Niyetler): En yakın uygun havaalanına iniş yapacağız. İniş sonrası tahliye gerekebilir.

T (Zaman): İnişe yaklaşık 15 dakika var. Kabin hazırlıklarına şimdi başlayın.

S (Özel Talimatlar): Yolcuları 'brace' pozisyonuna hazırlayın. Tüm gevşek eşyaları sabitleyin ve duman olabileceğini unutmayın. Tahliye emrimi bekleyin; emir vermeden tahliyeye başlamayın.

Sorularınız var mı?"

NITS brifingi, özellikle acil durumlarda net, öz ve etkili bir iletişim sağlayarak uçuş güvenliğini artıran değerli bir araçtır. NITS de ekip koordinasyonunu ve iletişimini optimize etmek için kullanılır.

TESTI Modeli

TESTI, özellikle uçuş öncesi ve acil durum brifinglerinde kullanılan etkili bir modeldir. TESTI, aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

T – Threats (Tehditler): Uçuşu etkileyebilecek operasyonel riskler belirlenir. Örneğin, olumsuz hava koşulları, NOTAM'lar, yoğun trafik veya özel yolcu durumları.

E – Emergency (Acil Durum): Acil durum prosedürleri gözden geçirilir. Tahliye, yangın, basınç kaybı gibi senaryolarda kimin ne yapacağı açıklanır.

S – Standard Operating Procedures (Standart Operasyon Prosedürleri): Normal, anormal ve acil durum prosedürleri hatırlatılır. Ekip üyeleri, SOP'lara uygun şekilde hareket eder.

T – Taxi (Yer Operasyonları): Taksi yolları, bekleme noktaları ve kabin serbest bırakma sinyalleri gibi yer operasyonları planlanır.

I – Information (Ek Bilgiler): Uçuşla ilgili son dakika değişiklikleri, ağırlık ve denge hesaplamaları gibi ek bilgiler paylaşılır.

TESTI Brifing Örneği (Uçuş Öncesi):

Kaptan Pilot: "Ekip, bu uçuş öncesi brifingimiz.

T (Tehditler): Varış noktasında yoğun sis var. Ayrıca, pist çalışmaları nedeniyle bir NOTAM bulunuyor.

E (Acil Durum): Basınç kaybı durumunda oksijen maskeleri otomatik olarak devreye girecek. Yangın durumunda yangın söndürme prosedürlerini uygulayın.

S (Standart Prosedürler): Normal kalkış prosedürlerini takip edeceğiz. Herhangi bir anormallik durumunda SOP'lara uygun hareket edin.

T (Yer Operasyonları): Yoğun trafik nedeniyle taksi süresi uzayabilir. Kabin serbest bırakma sinyalini bekleyin.

I (Ek Bilgiler): Uçuş ağırlığı ve denge hesaplamaları tamamlandı. Kalkışta flap ayarı 5 olacak.

Sorularınız var mı?"

STAR Modeli: Basit ve Etkili İletişim

STAR, özellikle çok kültürlü ekiplerde kullanılan basit ve etkili bir iletişim modelidir. STAR, aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

S – Situation (Durum): Mevcut durum açıklanır. Örneğin, teknik bir arıza veya acil iniş gerekliliği.

T – Time (Zaman): Tahmini zaman çizelgesi paylaşılır. Örneğin, inişe ne kadar süre kaldığı.

A – Actions (Eylemler): Kabin ekibinin yapması gerekenler belirtilir. Örneğin, yolcuları hazırlamak veya kabin güvenliğini sağlamak.

R – Readback (Tekrar): Kabin ekibi, aldıkları talimatları tekrar ederek doğrular.

STAR Brifing Örneği (Acil İniş Senaryosu):

Kaptan Pilot: "Kabin amiri, bu sizin acil durum brifinginiz. Lütfen dikkatlice dinleyin ve talimatları tekrar edin.

S (Situation – Durum): Motorumuzda kontrol edemediğimiz bir yangın var. Acil iniş yapmamız gerekiyor.

T (Time – Zaman): İnişe yaklaşık 10 dakika var. Kabin hazırlıklarına hemen başlayın.

A (Actions – Eylemler):

Yolcuları 'brace' pozisyonuna hazırlayın.
Tüm gevşek eşyaları sabitleyin.
Kabin güvenliğini kontrol edin ve yolculara talimat verin.
Tahliye emrimi bekleyin; emir vermeden tahliyeye başlamayın.

R (Readback – Tekrar): Lütfen aldığınız talimatları tekrar edin."

STAR modelinin son basamağı olan "R (Tekrar)" aşaması mesajın, bilginin eksiksiz aktarıldığı ve anlaşıldığının sağlamasıdır. Bu nedenle diğer 2 modelde özellikle bu belirtilmemiş olsa bile mutlaka kullanılmalıdır.

Sonuç

TESTI, NITS ve STAR modelleri, havacılıkta güvenliği artırmak ve ekip koordinasyonunu sağlamak için vazgeçilmez araçlardır. Hangi model kullanılırsa kullanılsın, asıl önemli olan, tüm ekip üyelerinin aynı bilgiye sahip olması ve her türlü senaryoya hazırlıklı olmasıdır. Bu modeller, iletişimi yapılandırarak, kafa karışıklığını önler ve güvenliği ön planda tutar.

Uçuş güvenliği, her zaman ekip çalışması ve etkili iletişimle başlar. TESTI, NITS ve STAR gibi modeller, bu süreci kolaylaştıran ve standartlaştıran değerli araçlardır.